Peşin Hükmün Keskin Kılıcı: Ön Yargı
Hayatımız boyunca birilerinin akıl süzgecinden geçtik, bazen farkında olarak bazen de olmayarak. Geldiğimiz noktada ise sürekli değişen bir dünyanın sabit fikirli bireyi olmaktansa başka açılardan bakarak anlamaya çalışmaya, kendimize uygun olmadığını düşünsek de saygı duymaya çalıştık. Her birimizin parmak izlerimiz gibi farklı hayatlar sürebileceğinin farkına vardık. Çünkü keskin bir kılıcın üzerinde yürümektense bahar gibi olabilmeyi kendimize daha fazla yakıştırdık. Peki nedir bu ön yargı, gelin yakından tanıyalım.
Ön Yargı Nedir?
Bir kişi veya bir şeyle ilgili oluşturduğumuz olumlu veya olumsuz olabilen peşin hüküm ve yargılarımızdır. Yetiştiğimiz çevrede kulağımıza fısıldanan sözlerden tutun, ders veren öğretmenin hayata bakış açısına kadar her şey bizim olumlu veya olumsuz ön yargılara sahip olmamızda etkili olur. Bazen küçük de olsa bunun yararını görsek de genelde aklımızda olumsuz olarak yerini alan bu kavrama farklı açılardan bakmayı deneyelim. Hep sağ tarafında seyahat ettiğimiz otobüsün diğer tarafındaki görüntü belki de çok hoşumuza gidecek, asla yemem dediğiniz bir sebze meyve veya yemek en sevdiğiniz şeyler arasında yer alacak belki. Hakkında atılıp tutulan kişi hakkında oluşan ön yargınız o kişiyi tanıdığınızda değişecek, ne zaman ki farklı açıdan bakıp sadece bakmaya değil de görmeye odaklanırız, sırrı anlamaya çalışırız işte o zaman peşin hükmün keskin kılıcı olan ön yargıyı aşarız.
Einstein gibi başarıya giden merdivenlerde ön yargı kıskacında sıkıştırılmış birçok insanı düşünelim. Bazılarımız bu önyargıları yıkabilecek kadar güçlü olabilir ama maalesef bazılarımız o kadar güçlü değil. Bunun yıpratıcılığını anlayabilmek için kendimiz yaşayana kadar beklememeliyiz. Başka hayatlara daha ılımlı yaklaşmak gerektiğinin bilincinde olarak yaşamak, dünyayı ve insanlığı daha güzel hale getirecektir. Buna inanalım ki daha farklı bir dünyada yaşayalım.
Nasıl Aşılır?
Öncelikle ön yargılı davrandığımızı kabul etmemiz bunun çözüme kavuşturulması gereken bir sorun olduğunun farkında olmamız gerekiyor. Olay gelişirken iyice düşünmeli ve farklı bir açıdan bakmayı deneyebilir, tümden olmasa da bir azalmaya gidebilirsiniz. Egonun kıskacından kurtularak öncelikle kendimizi eleştirebilmeyi öğrenmeli, zihnimizi tazeleyerek her insanda eksiklikler olabileceğinin altını kırmızı kalemle kalın kalın çizebiliriz. Kitaplar, filmler bu konuda ufkumuzu genişletebilir. Durduğumuz taraftan bize görünenin altı mı yoksa dokuz mu olduğunu sabahlara kadar tartışıp sonunda çözüme varamayabiliriz. Birimiz diğer tarafın gözüyle sayıya baktığında tek farkın bakış açısı olduğunun farkına varabilir. Çevremizde ön yargılarımız yüzünden iletişim kurmaktan kaçındığımız kişilerin dünyasına daha yakından bakabiliriz, kim bilir bizim hayatımızla benzeyen yönlerini bulabilir, taban tabana zıt yaşamların içinden kendimize farklı renkler katabiliriz. Böylece keskin çizgilerle oluşturulmuş cam tavanlar yerini hoşgörü ve empatiye bırakabilir. Ellerindeki boyalardan dolayı kirli gördüğümüz o ellerden çıkan tabloya daha içten bakabilir, kadın erkek eşitsizliklerini aşabilir, sırf farklı olduğu için kötü olunmadığının farkında olan bilinçli bireyler haline gelebiliriz. Hayata baktığınız pencere hep manzaralı ve temiz olsun. Bir gün ön yargılarından arındırılmış bir dünyaya uyanabilmek dileğiyle sevgili guru.
